Emakumeen aurrerapenak

Gaur egun pil-pilean dago emakumeak aurrerapen handia egin duela, behintzat atzera begiratuz gero, baina egia esan, atzera begiratzen badugu, duela ehun urte kasu, oraingo emakumearen egoera, orokorrean, lehengoarena baino hobea da.

Historia egin dezagun. Pasa den mendearen hasieran, Espainian, emakumeek ezin zuten hainbat gauza egin , hala nola: etxetik at lan egin. Horrela, esaterako, emakume bat alargun geratzen bazen eta ezin bazuen dirurik lortu bere etxera mantentzeko, ondo ikusita zegoen, baina lan merkatura sartzen bazen nahi zuelako oso kritikatua zen , (ausartzen zena). Ezin zuten ondasunik eduki edo erosi bere aita edo senarra egon ezean, haien sinadurek ez baitzuten ezertarako balio. Ezin ziren tabernan sartu senarra edo ahaide barik eta hitz hauek idazten ditudan hau gehien harritzen nauena, ezin zuten bozkatu (behinik behin mendearen lehenengo hauteskundeetan, gero hauteskunde-legea zeharo aldatu zen, zorionez.)

Gure herrian gertatu zena eta gertatzen dena azaldu aurretik aipatu behar da 1909ko martxoaren 25ean Estatu Batuetan zer gertatu zen, gertaera horrek eragin handia izan bait gaur egun euskal Emakumeak gozatzen, jasaten edo pairatzen duen horretan. Estatu Batuetan aldarrikapen gisa berrehun emakume inguru bildu eta giltzapetu ziren. Haiek nahi zutena lanaldia mugatzea eta soldata igotzea zen. Ugazabek agintarien laguntzaz, sua eman zioten lantegiari, eta bertan 140 emakume hil ziren. Ordutik hona martxoaren 8 guztietan ospatzen da emakumeen eguna,nahiz eta jazoera 25ean gertatu zen.

Estatu Batuetan gertatutakoaren eraginez,mendearen hasieran Madrilen hiru emakumeren bozketaren aldeko elkarte sortu ziren.Hiru elkartetik bat geratu zen ordezkagarrien,Clara Campoamor izeneko elkarte nagusia hain zuzen ere. Besteak beste elkarte honen eraginaren ondorioz 1931 urtean, bigarren errepublikan, Diputatuen Kongresuak emakumeek bozkatu zezaketela aldarrikatu zuen.

Denbora pasa ahala, batez ere demokrazia agertuz geroztik, bai kulturagatik, bai hedabideengatik, bai emakume askok goi mailako ikasketak izateagatik, gero eta emakume gehiago aurki zitekeen lan merkatuan, batez ere 70ko hamarkadatik hona. Hasieran ezin zuten lanpostu onik lortu lan merkatua oso mugatuta zegoen (nahiz eta Eusko Legebiltzarrean eta Madrilgo Kongresuan egindako legeek merkatuan sartzen lagundu nahi zioten)

Edonola dela ere, nahiz eta gizarterako emakumea lan merkatura sartzea aurrerapen handia den, idazlearen ustez, honek baditu erantsitako arazoak, etxeko antolaketa, bikotearen arteko konponketa, familiaren arazoak, besteak beste. Arazo hauek bai emakumeak bai gizonak jasan beharko lituzkete familiako, bikoteko eta gizarteko antolaketa baino ez direlako , hala ere, emakumeak berak atera behar izaten ditu aurrera askotan. Denontzat jakina da emakumeekin batera egon behar dugula denok, laguntzeaz gain , lanpostuak sexu bereizketaren arabera murriztu behar direla. Zeren denok edozein lana egiteko gai garen... ala ez? hor dago kozka.

FERNANDO 3. mailako ikaslea